Tokat

Neden Tokat? Hiç Merak Ettiniz Mi?

Tokat’ın ismi, kökeni itibarıyla kesin bir bilgiye dayanmamakla birlikte, farklı kültürlerin ve dillerin etkisiyle şekillenmiştir. Şehir, tarih boyunca Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı gibi birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Bu zengin tarih, Tokat adının kökenine dair çeşitli teorileri de beraberinde getirmiştir.

Tokat’ın bilinen ilk isimlerinden biri, Helenistik ve Roma dönemlerindeki adı olan Komana Pontikadır. Şehir, tanrıça Ma’ya adanmış bir tapınakla ünlüydü ve bu isim tapınaktan gelmekteydi. Zamanla, bölgedeki Arap akınları ve Bizans yönetimi sırasında ismin telaffuzu değişmiş ve Tokat formuna dönüşmüş olabileceği düşünülmektedir. Tokat ve çevresinin en eski bilinen adları arasında ayrıca, Pontus Galatikus, Pontus Polemonniakus, Evdoxia ve Dokia yer alıyor. Bu isimler, M.Ö. 4. yüzyıldan itibaren Pers, Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerinde kullanılan adlar olup şehrin tarihsel sürecine ışık tutuyor. Tarihi araştırmalar yapan Paul Wittek, Tokat’ın Bizans dönemindeki Dokeia şehri olduğunu öne sürdü ve bu görüşünü çeşitli örneklerle destekledi. Tokat adı üzerine bir bildiri kaleme alan Sargon Erdem de, Wittek’in görüşünü benimsedi ve Dokeia isminin etrafını çevreleyen dağlar arasında çanak şeklinde olan ve sürekli sel tehlikesiyle karşı karşıya kalan bu bölgeye uygun bir ad olduğunu belirtti.

Selçukluların bölgeyi fethetmesiyle şehre “Dar’ün Nusret” (Zafer Yurdu) adı verilmiştir. Ancak bu isim halk arasında yaygınlaşmamış ve daha sade bir isim olan Tokat kullanımı öne çıkmıştır.

Bazı kaynaklara göre, Tokat adı eski Türkçe’de kullanılan "Tohat" veya "Tokkat" gibi ifadelerden türemiş olabilir. Bu kelimeler, "güçlü kale" veya "yukarıdaki yerleşim" anlamlarını taşır. Ayrıca, yerel söylencelere göre Tokat, “tok” (sağlam) ve “at” (fethetmek) kelimelerinin birleşiminden türemiştir.

Roma İmparatoru Jül Sezar'ın, M.Ö. 47 yılında geldiği Zile'yi imparatorluk sınırlarına katmak için Basforos Kralı II. Pharnake ile Zela Savaşı’nda savaştığı ve bu savaşın sonunda galip gelip sevincini ülkesine “Veni, vidi, vici” (Geldim, gördüm, yendim) sözüyle ilan ettiği bu toprakları gelin bir de benim objektifimden keşfedin!